ملاکهای ازدواج

یکی از نکات بسیار اساسی ومهم در امر ازدواج وتشکیل خانواده بحث شناخت است منتها قبل از اینکه ما بخواهیم کسی را بشناسیم و مورد ارزیا بی قرار دهیم باید ملاک های شناخت را بدست بیا وریم آنگاه هم خود را مورد شناسایی قرار داده وارزش واقعی خود را وتوانایی ها وضعف وکمبود های خود را شناسایی وبدون خود خواهی دیگری را با خود مقایسه کنیم ببینیم آیا این شخص ویژگی های لازم برای همسری با بنده را دارد یا نه ؟ پس با توجه به این مقدمه می توانیم به این نتیجه برسیم  که شناخت ومعرفت وعلم خود انسان خیلی مهم است یعنی اگر ما خودمان به مفهوم واقعی زندگی شناخت داشته باشیم وبا یک دید واقعی به زندگی نگاه کنیم ؛بدانیم در پایان به چه چیزی می خواهیم دست پیدا کنیم وچه هزینه هایی را پرداخت می کنیم هزینة یک عمر تمام بدانیم که انسان ماشینش را اگر نخواست می تواند براحتی عوض کند وماشین دیگری بگیرد ؛خانه اش را اگر نخواست عوض کند وخانه  دیگری بجای آن بگیرد اما همسر چه زن وچه مرد اینگونه نیست هزینه یک عمر را باید پرداخت کند عمری که فقط یک بار انسان فرصت آن را پیدا می کند پس اینکه ما خودمان زندگی را چگونه می بینیم مهم است اگر با مطالعه پیرامون زندگی واقعی واینکه برای چه هدف مهمی بدنیا آمده ایم وچه چیزی را باید در پایان بدست بیاوریم ؛ عمر شریف را که می دهیم چه بدست می آوریم؟ پس این جهت ودید خود ما خیلی مهم است و اتفاقاً این آن چیزی است که در اختیار خود ماست و ما آن را براحتی می توانیم تغیر دهیم اما دیگری خیلی در اختیار ما نیست ما خیلی نمی توانیم در دیگران تغییر اساسی ایجاد کنیم اما خودمان را می توانیم تغییردهیم اگر این کار را نجام دادیم آنوقت اینکه آیا دیگران با ملاک های ما سازگاری دارند یا نه برای ما آسان است .

اسلام درباره ازدواج و انتخاب همسر آن قدر قانون و مطلب و تاکید دارد که انسان در شگفتى فرو مى‏رود . استاد محمد تقى جعفرى مى‏فرمود

: «برتراند راسل، فیلسوف مشهور اروپایى، به من نوشت: چرا اسلام این قدر به ازدواج بها

داده و براى آن قانون وضع کرده است؟ در جواب نوشتم: مساله انسان است .

با ازدواج مى‏خواهد انسان به وجود آید» .

. معیارها و ملاک هایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود دو نوع است .

الف . آنهایی که رکن و اساس اند و برای یک زندگی سعادتمندانه حتما" لازم اند.

ب . آنهایی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی اند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد بستگی دارد.

ملاک های دسته اول عبارتند از:

1.

 تدین و دین دار بودن فرد. زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد انسان بی دین در حقیقت مرده ی متحرک است و کسی که پای بند به دین (که اصلی ترین مسأله زندگی است ) نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پای بند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. انسان دیندار هرگز نمی تواند با همسر بی دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند.

2. اخلاق نیک داشتن که منظور داشتن صفات و خلق و خوهای پسندیده در نظر عقل و شرع است . در واقع اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصل در ازدواج و انتخاب همسر است .

اگر بخواهیم نمونه هایی از اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می توان موارد زیر را ذکر کرد.

الف . خوش زبانی و بدزبانی زبان ترجمان و بیانگر احوال درون است و زبان دریچه ای است از محتویات درون فرد, زبان انسان آینده ی دل اوست

ب . بزرگواری و حسادت

ج . خوش خلقی و کج خلقی

د. حق پذیری و لجاجت

3.

 شرافت و اصالت خانوادگی که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی توان گفت من می خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم . زیرا این فرد شاخه ای است از این خانواده و از ریشه های همان درخت خانواده تغذیه کرده است و صفات اخلاقی , روحی عقل و جسمی آن خانواده را از راه وراثت و محیط و عادات به این فرد منتقل کرده است .

4.

 عقل ; در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می کند و باید زن و شوهر برای اداره ی زندگی و تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رfcxشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و کم عقل نهی فرموده اند.

5- تناسب , همتایی و کفو همدیگر بودن :که از حساس ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد همتایی و تناسب از نظر و جنبه های مختلف مثل

الف .

 تدین و میزان پای بندی به دستورات شرع

ب .

 همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری

ج .

 همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی

اما ملاکهائی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی مفیدند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد بستگی دارد; مانند: سلامت جسمانی(البته بستگی به نوع بیماری می تواند حتی جزء ملاکهای اصلی باشد)‌،کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی، تناسب در زیبایی ، تناسب سنی ، تناسب مالی و سطح اقتصادی ، مؤمن واقعی بودن و...

برای اینکه بتوان به یک تصمیم صحیح و عاقلانه ای رسید بهتر است با افراد مورد اعتماد ، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه مشورت کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی گرفت.

کتاب های معرفی شده نیز منابع بسیار خوبی برای مطالعه در این زمینه می باشد.

1- جوانان و انتخاب همسر، علی اکبر مظاهری، انتشارات پارسایان

2- انتخاب همسر، آیت الله ابراهیم امینی، سازمان تبلیغات اسلامی

3- تشکیل خانواده از سری آموز خانواده، جمعی از مؤلفان، انجمن اولیاء مربیان

4- آئینه ازدواج و روابط همسران، دکتر افروز

5-بهشت جوانان (آنچه باید زن و مرد بدانند) تألیف اسدالله محمدی نیا

6- آینه ازدواج و روابط همسران، تألیف سید ضیاء الدین صدری

6-با توجه به مشکلات اقتصادی ازدواج چگونه می توان مشکلات مالی را حل کرد؟

جوان اولین مشکل را در امر ازدواج، مشکل امور مالى و اقتصادى مى‏داند. اگر زندگى ما براساس مبانى اسلام و  فطرت انسانى استوار شود، این مشکل وجود خارجى نخواهد داشت، یا بسیار اندک خواهد بود.

1-

 خداوند و رهبران اسلام، در این باره نویدهاى امیدبخش فراوانى داده‏اند که مى‏توانند پشتوانه‏هاى اطمینان‏بخشى  براى جوانان باشند.

براى نمونه خداوند مى‏فرماید: و انکحوا الایامى منکم... ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله :جوانان بدون همسر را همسر دهید... اگر  فقیر باشند، خداوند با فضل و رحمت خود آنان را غنى و بى‏نیاز مى‏کند(نور، آیه 32).

این وعده و تضمین صریح و روشن خداوند است و چه تضمینى بالاتر از تضمین خدا؟! عموم کسانى را که ازدواج کرده‏اند  ملاحظه کنید، اکثر ایشان قبل از ازدواج بهره‏اى از خانه و ثروت نداشته‏اند ولى بعد از ازدواج، خانه‏دار و متمکن شده‏اند.

2- پیامبر اکرم(ص) که امین اسرار خداوند است درباره امدادهاى الهى به جوانان مجرد چنین مى‏فرمایند: زوجوا ایاماکم،  فان الله یحسنُ لهم فى اخلاقهم و یوسع لهم فى ارزاقهم و یزیدهم فى مرواتیهم :بى‏همسرانتان را همسر دهید، زیرا خداوند در پرتو ازدواج  اخلاق آنان را نیکو مى‏گرداند و رزق و توان مالى آنها را وسعت مى‏دهد و بر مروت و ارزش‏هاى انسانى‏شان مى‏افزاید(نوادر الراوندى، ص 36).

و باز آن حضرت مى‏فرمایند: من ترک التزویج مخافة العیله، فقد ساء ظنّه بالله،ان الله یقول «ان یکونوا فقراء یغنهم الله من  فضله»: کسى که ازدواج را از ترس فقر ترک کند همانا به خداوند گمان بد برده است، زیرا خداوند مى‏فرماید : اگر فقیر باشند خداوند با فضل و رحمت  خویش آنان را بى‏نیاز مى‏سازد(وسائل‏الشیعه، ج 3، ص 5).

در پرتو ازدواج، افق‏هاى جدیدى به روى انسان باز مى‏شود که پیش از ازدواج وجود نداشته، زیرا انسان در اثر ازدواج،  احساس مسؤولیت بیشترى مى‏کند و خود را مسؤول اداره زندگى جدید و تأمین معاش و حفظ آبروى خانواده مى‏بیند،  بنابراین تمام ابتکار و استعدادهاى نهفته و پنهان را به کار مى‏گیرد و از سوى دیگر فشارهاى جنسى، پریشانى، تنهایى و  احساس حقارت‏ها و کمبودها، در پرتو ازدواج و قرار گرفتن در کنار همسرى مهربان و همدم و دلسوز از بین مى‏رود و در نتیجه  جان انسان شکوفا مى‏شود و شوق تکامل در او بالنده مى‏شود. بسیارى از جوانان در سایه ازدواج شخصیتى تازه پیدا مى‏کنند  و سیرشان در تمام امور، سرعت بیشترى به خود گرفته است.

جوانان با ازدواج هویت و شخصیتی جدید پیدا می کنند و جامعه نیز برای آنها اعتبار ویژه ای قائل می شود علاوه بر این از یک سلسله تسهیلات مانند وام ازدواج و مزایای شغلی نیز برخوردار می شوند. علاوه بر این یک سلسله امکانات و وسایل زندگی به صورت جهیزیه از طرف خانواده همسرشان داده می شود که در واقع بیشتر وسایل یک زندگی مشترک برای ادامه زندگی آنها فراهم می شود دوستان و فامیل نیز با اهداء کادوهایی، ازدواج آنها را تبریک می گویند و این امکانات مادی و معنوی همراه با آرامش روانی در واقع نعمت های الهی هستند که با ازدواج سرازیر زندگی زوجین می شود.

باید توجه داشته باشید که در حال حاضر ترس از مشکلات، بیش از خود مشکلات، جوانان را از ازدواج دور مى‏سازد. واقع مطلب این است که در هیچ مسأله‏اى نمى‏توان نشست تا مشکلات حل شود و سپس اقدام نمود. همه

پیشرفت‏ها و موفقیت‏هایى که بشریت تاکنون به دست آورده مرهون اقدامات انسان‏هاى مصمم، جدى و با پشتکار قوى است که خود را به آب و آتش زده و قهرمانانه از انبوه مشکلات استقبال کرده و با عزم و اراده و تلاش بر آن فائق آمده‏اند. به قول شاعر:

زندگى جنگ است جانا بهر جنگ آماده شو

نیست هنگام تأمل بى‏درنگ آماده شو

بسیارى از جوانان همین که ازدواج کرده‏اند و خود را ناچار به کاریابى دیده‏اند، به تلاش مضاعف پرداخته و پس از چندى، زندگى خود را رو به سامان برده‏اند.

نکتة مهم دیگر که در امر ازدواج باید به آن توجه داشت اینکه  اگر تشریفات و خرج‏هاى اضافى در امر ازدواج کنار گذاشته شود و یا تعدیل شود ازدواج یکى از سهل‏ترین امور زندگى  خواهد بود . متاسفانه امروز تجملات و رسومات غلط و نابجا موجب ترس جوانان از ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج گردیده است و تمام خانواده ها در این زمینه مسئول هستند تا با کنار گذاشتن رسومات نابجا زمینه ازدواج هر چه ساده تر جوانان را فراهم کنند. لذا اگر با خانوده ای که موقعیت اقتصادی آنها همسطح با شما باشد و موقعیت شما را درک کند می توان با مراسمی ساده و در حد توان به دور از تجملات اضافی زندگی مشترک را تشکیل داد، و یا با توافق طرف مقابل وخانواده‏اش او را به عقد رسمى خود درآورید.  ولى زمان ازدواج را دو یا سه سال به تأخیر بیندازید. این کار مزایاى زیر را در بر دارد:

1- از شیرینى دوران نامزدى که دلپذیرترین دوران زندگى است بهره‏مند مى‏شوید.

2- مخارج سنگین ازدواج بر دوش شما سنگینى نمى‏کند.

3- به تدریج در برخورد با مشکلات و تلاش براى حل آنها، پختگى بیشترى براى زندگى کسب مى‏کنید.

4- در طى این مدت،اگر مشکل کاری داشته باشید و یا در حال تحصیل می باشید،کم کم در جستجوى کار برمى‏آیید تا بتوانید در کنار تحصیل، کارى نیز دست و پا کنید و بدین صورت بر مشکلات اقتصادى فائق آمده و زمینه‏هاى ازدواج را فراهم مى‏کنید.