حوادث طبیعی و عدل خداوند

وجود حوادثی مانند زلزله ، سیل و طوفان از یک سلسله عوامل طبیعی برخوردار است . در عین حال می تواند این حوادث در رابطه با اعمال انسانها اتفاق بیفتد. گاهی ممکن است گناه انسانها چنین حوادثی را به وجود آورد ،بر این اساس وجود این حوادث نوعی کسوف محسوب خواهد شد و در مواردی که اعمالی موجب این حوادث نباشد حدوث این امور جنبه امتحان و آزمایش دارد و از این رو دارای آثار مثبت و سازنده می تواند باشد.
خداوند در قرآن مجید می فرماید:

«و لنبلونکم بشئی من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشّر الصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا للّه و انا الیه راجعون اولئک علیهم صلوات من ربهم و رحمة ....؛ شما را به چیزی از ترس و گرسنگی و کم شدن مال و جان و میوه‏ها می آزمائیم و به صابران مژده بده آنان که وقتی مصیبتی به آنان می رسد می گویند ما از آن خداییم و به سوی او باز می گردیم اینان درود و رحمت پروردگارشان بر آنان - خواهد بود».
می بینیم در این آیه ترس و گرسنگی و کم شدن مال و از دست رفتن جان‏های (عزیزانی همچون فرزند و پدر و مادر) عامل آزمایش و زمینه‏ای برای صبر و پایداری و بردباری و رسیدن به عالیترین مقامات معرفی شده و اساساً این بینش که ما حوادث مذکور را تنها در رابطه با آثار ویران کننده آن مطالعه کنیم این یک بینش مادی است و انسان مسلمان که وقوع هر حادثه را به اراده و مشیت الهی می داند و تأثیر علل و عوامل طبیعی را هم بر اساس خواست خداوند توجیه می کند باید هر حادثه‏ای را در رابطه با نقش معنوی و روحی آن در انسان و چگونگی برداشت انسان از آن مطالعه نماید.
نکته دیگری که لازم به یادآوری است این است که از بین رفتن انسانها در اثر این حوادث هم یک امر طبیعی است و مرگ هر انسان معلول یک عاملی است و انسانهایی هم که در اثر زلزله از بین می روند مانند دیگر انسانهایی هستند که در اثر وجود بیماریهای مختلف و یا تصادف و یا امثال آنها در می گذرند.
بنابراین همانگونه که کسی مرگ انسانها در اثر بیماری را امری خلاف عدالت خدا نمی داند در حوادثی مانند زلزله نیز باید چنین باشد.
امّا اینکه اعمال انسان‏ها نقشی در وقوع چنین حوادثی دارد در احادیث رهبران راستین یکی از اموری که به عنوان عاملی برای زلزله‏های زیاد نام برده شده وجود فحشاء و کارهای غیرمشروع است و همانگونه که یادآوری شد تصدیق این مطلب برای اشخاصی که مادی فکر می کنند و تنها عوامل مادی را در نظر می گیرند دشوار است. امّا مسلمان که حوادث را در ارتباط خداوند می داند و با اینکه علل و عوامل طبیعی را قبول دارد و جریان آنها را هم بخواست او می داند تصدیق این مسائل آسان است.
نکته‏ای که این حوادث باید توجه داشت این است که هشدار برای انسانها است و فطرت انسانها را بیدار می سازد منتهی افرادی که براساس تربیت مذهبی این حوادث را به خدا منسوب می دانند و باعث توجه بیشتر انسانها به خدا می گردد از این امور به خوبی عبرت گیرند و به خدا توجه می کنند و - افرادی هم که به خاطر داشتن وسائل از زندگی مرفه برخوردارند گرچه آنها هم ممکن است نکاتی بخورند؛ ولی آنان در اثر پوششی که روی فطرت خویش انداخته‏اند بیدار نمی شوند و احیاناً ممکن است به - سرکشی و طغیان بیشتری بپردازند. و این حقیقت که ما یادآور شدیم در قرآن مجید وجود دارد جایی که می فرماید:

 «فاخد ناهم بالبأسأ و الضراء لعلهم یضرّعون؛ آنان را به مشکلات و سختیها اخذ کردیم(مبتلا ساختیم) شاید(به درگاه ما) تضرع کنند».